Bất ngờ khi bệnh của tuổi già đến sớm
Chưa đến 50 tuổi, khỏe mạnh và là lao động chính của gia đình, ông Nguyễn Văn Ng. (Hà Đông - Hà Nội) không tin mình bị thoái hóa khớp sớm đến thế. Cách đây hơn 1 năm, ông bắt đầu có những dấu hiệu đau mỏi một bên khớp háng, cứ nghĩ do mình lao động ban ngày nhiều quá. Nhưng càng ngày bệnh càng nặng hơn, ông chỉ nghĩ mình bị chứng bệnh thần kinh gì đó nên dùng rất nhiều cách chữa theo Đông y như dùng cao xoa bóp, bấm huyệt, uống thuốc Nam. Những cơn đau không chỉ làm ông hạn chế đi lại, giảm khả năng lao động mà còn làm cho bên chân trái ngắn hơn chân phải gần 2cm. Kết quả khám tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, ông Ng. bị chứng thoái hóa chỏm xương đùi vô khuẩn ở giai đoạn rất nặng, cần phải phẫu thuật thay khớp háng.
|
Bệnh nhân sau khi thay khớp háng.
|
ThS. Trần Trung Dũng - Khoa ngoại xương khớp - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, thoái hóa chỏm xương đùi vô khuẩn là một dạng bệnh không gặp ở người cao tuổi mà chỉ gặp ở người còn trẻ, đang còn khả năng lao động, khoảng từ 40 - 50 tuổi. Nếu như sự thoái hóa xương khớp ở người cao tuổi diễn ra là một quá trình tự nhiên và thường được quan tâm điều trị thì ở người trẻ tuổi là sự bất thường nhưng lại dễ bị bỏ qua vì họ tự tin vào sức lực còn trẻ của mình. Ngày càng nhiều các trường hợp trong độ tuổi lao động bị thoái hóa chỏm xương đùi nhưng hoàn toàn không phải do nhiễm khuẩn mà là do những thói quen có hại, đặc biệt là những người có thời gian dài hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia. Trường hợp ông Ng. là một hậu quả cụ thể của 20 năm hút thuốc lá.
Nguy cơ lớn ở người đái tháo đường, rối loạn mỡ máu
Các bác sĩ cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thoái hóa chỏm xương đùi là do không cung cấp đủ máu nuôi vùng xương này. Sự tắc nghẽn dần dần hay đột ngột của các mạch máu lại liên quan chặt chẽ đến bệnh vữa xơ động mạch, gút, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, béo phì- thừa cân. Các bệnh lý này đang ngày một tăng lên và ngày càng có nhiều người trẻ mắc bệnh, do đó nguy cơ thoái hóa chỏm xương đùi ở những đối tượng này là rất lớn. Ở những người hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia sẽ làm quá trình vữa xơ động mạch diễn ra nhanh hơn, trầm trọng hơn ngay ở tuổi còn rất trẻ cho nên hậu quả bệnh cũng nặng hơn. Bên cạnh đó, một phần nhỏ là yếu tố nghề nghiệp như thợ lặn hay tai nạn cũng có thể dẫn đến thoái hóa chỏm xương đùi vô khuẩn.
|
Khớp háng thoái hóa và khớp háng nhân tạo.
|
Hầu hết bệnh nhân đến bệnh viện đã ở giai đoạn muộn nên việc điều trị nội khoa nhằm tăng cường lưu lượng máu nuôi chỏm xương không còn mấy tác dụng. Một số trường hợp khi thiếu máu gây phù nề, chết tế bào xương có thể được tiến hành khoan giảm áp tạo đường hầm để thoát dịch ra ngoài và tăng tưới máu từ cổ xương đùi lên mặt chỏm. Cùng với khoan giảm áp, các trường hợp này có thể được tiêm tế bào gốc tủy xương qua đường hầm để tái tạo lại tế bào bị hoại tử hoặc sử dụng các biện pháp ghép xương có cuống mạch để tăng lượng máu nuôi chỏm. Trước đây chỉ định phẫu thuật thay khớp háng hầu hết chỉ dành cho người cao tuổi bị gãy cổ xương đùi do loãng xương nhưng hiện nay chỉ định này còn dành nhiều cho người còn trẻ bị hoại tử chỏm xương đùi vô khuẩn giai đoạn muộn. Đối với những trường hợp phải thay khớp háng nhân tạo, ThS. Dũng cho biết, do tuổi thọ của khớp háng nhân tạo thường dùng chỉ khoảng 15 năm, nếu một người 40 tuổi có chỉ định thay thì rất có thể họ phải thay từ 2- 3 lần trong suốt quãng đời còn lại, do đó đa số các phẫu thuật viên lựa chọn khớp háng nhân tạo không xi măng như khớp kim loại hoặc khớp gốm. Đây là những khớp có tuổi thọ cao đồng thời có thể giúp việc thay lại các lần sau được dễ dàng hơn.
Các bác sĩ cảnh báo, sự tàn phế khớp không đợi đến tuổi già, do vậy tất cả những người có yếu tố nguy cơ cao như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch, hút thuốc lá... cần được đi khám và điều trị sớm khi có dấu hiệu bệnh.
Lê Hảo( SKDS)
