Giải phẫu liên quan
Những cấu trúc giải phẫu nào lien quan đến tổn thương này?
Tennis elbow gây ra biểu hiện đau bắt đầu từ bờ ngoài của khuỷu tay, tương ứng với vị trí của mỏm trên lồi cầu ngoài xương cánh tay. Các cơ ở cẳng tay làm nhiệm vụ duỗi cổ tay bám vào mỏm trên lồi cầu ngoài thong qua các gân. Khi cơ co, lực co sẽ tác động thông qua gân để kéo cổ tay và các ngón tay duỗi ra. Đầu kia của gân bám vào xương, có tác dụng làm cho xương chuyển động.
Khi gấp duỗi cổ tay, các cơ duỗi cổ tay và ngón tay co lại. Lực co sẽ truyền qua các gân làm bàn tay bạn nắm chặt vợt hơn và đánh quả tennis đi trong động tác backhand hoặc các động tác tương tự.
Nguyên nhân
Tại sao tôi bị hội chứng này?
Việc sử dụng quá mức các cơ và gân vùng cẳng tay và khuỷu là nguyên nhân chính gây nên tổn thương này. Các động tác lặp đi lặp lại dẫn đến tình trạng căng giãn quá mức của các cơ và gây nên tổn thương.
Trong những trường hợp chấn thương cấp tính, những tổn thương tại chỗ sẽ kích thích cơ thể đáp ứng bằng phản ứng viêm. Những tế bào viêm phản ứng sẽ kích thích để làm liền các tổn thương, chính vì tình trạng viêm quanh mỏm trên lồi cầu ngoài của xương cánh tay nên được gọi là viêm mỏm trên lồi cầu ngoài. Tuy nhiên, tổn thương tennis elbow không chỉ đơn thuần là phản ứng viêm. Hơn thế, vấn đề này còn liên quan đến các tế bào gân và xuất hiện cả tình trạng viêm gân. Trong tổn thương viêm gân, tình trạng mài mòn và rách gân được cho là nguyên nhân gây thoái hoá gân và dẫn đến sự sắp xếp bất thường của cấu trúc sợi collagen.
Thay thế cho các tế bào viêm, cơ thể sản sinh ra các nguyên bào sợi để tái tạo lại cấu trúc mô gân. Khi tình trạng này xảy ra, cấu trúc collagen của gân bị mất sức mạnh, trở nên dễ gãy. Mỗi khi sợi collagen gãy, cơ thể sẽ phản ứng hình thành lên mô sẹo, dần dần, gân trở nên yếu và mỏng hơn do cấu trúc chủ yếu là mô sẹo.
No one really knows exactly what causes tendonosis. Some doctors think that the forearm tendon develops small tears with too much activity. The tears try to heal, but constant strain and overuse keep re-injuring the tendon. After a while, the tendons stop trying to heal. The
scar tissuenever has a chance to fully heal, leaving the injured areas weakened and painful.
Các dấu hiệu
Các dấu hiệu của tennis elbow là gì?
Triệu chứng chính của tennis elbow là đau và sưng nề vị trí mỏm trên lồi cầu ngoài. Đau có thể lan dọc xuống cẳng tay và xuống ngón giữa và ngón nhẫn của bàn tay. Các cơ cẳng tay có thể đau và căng hơn bình thường. Đau có thể nặng hơn khi thực hiện gấp khuỷu, ngửa cẳng tay, cầm vật gì đó hoặc duỗi thẳng khuỷu. Động tác cầm vật gì đó luôn gây nên đau buốt, đôi khi khuỷu như cứng lại và thực hiện duỗi khuỷu rất khó khăn.
Chẩn đoán
Làm thế nào chẩn đoán chính xác hội chứng tennis elbow?
Đầu tiên, bác sỹ sẽ hỏi kỹ tiền sử của bạn, thời gian xuất hiện triệu chứng đau, mức độ ảnh hưởng, chấn thương, …
Thăm khám lâm sang là quan trọng để xác định tổn thương.
Chụp X quang có thể được thực hiện, đôi khi phát hiện sự lắng đọng canxi vào gân ở vị trí mỏm trên lồi cầu ngoài.
Các triệu chứng của tennis elbow đôi khi rất giống triệu chứng của hội chứng đường hầm thần kinh quay do thần kinh quay đi vắt ngang qua khu vực khuỷu tay.
Đôi khi, chụp cộng hưởng từ được thực hiện để chẩn đoán xác định. Siêu âm cũng là một thăm dò có giá trị
Điều trị
Làm thế nào để giải quyết triệu chứng đau?
Điều trị không mổ
Nguyên tắc của điều trị không mổ là ngăn không cho các sợi collagen tiếp tục gãy và do đó tạo điều kiện thuận lợi cho liền gân.
Nếu tình trạng là cấp tính, các thuốc chống viêm đường uống sẽ có tác dụng. Một số trường hợp không hiệu quả, có thể sẽ phải sử dụng corticoid tiêm. Thuốc này có tác dụng nhanh nhưng không thể kéo dài.
Liệu pháp sóng ngắn là biện pháp mới được đưa vào sử dụng. Vùng tổn thương sẽ được kích thích để thuận lợi cho liền gân. Những nghiên cứu gần đây cho thấy có hiệu quả hỗ trợ liền vết thương.
Tập phục hồi chức năng là cần thiết. Đầu tiên, các bác sỹ phục hồi chức năng sẽ hướng dẫn bạn cách nghỉ ngơi cho khuỷu tay và cách vận động mà không gây đau. Có thể, bạn sẽ phải sử dụng 1 băng khuỷu để hỗ trợ giảm đau.
Các biện pháp giảm đau khác có thể sử dụng là chườm đá và kích thích điện, một số biện pháp khác có thể sử dụng như điện phân để dùng dòng điện dẫn thuốc vào vị trí tổn thương.
Phẫu thuật
Một số trường hợp, điều trị bảo tồn không hiệu quả, chỉ định phẫu thuật có thể được đặt ra. Phẫu thuật nhằm các mục đích cắt lọc tổ chức gân tổn thương, giải phóng gân tổn thương và các tổ chức thoái hoá.
Phục hồi chức năng
Phục hồi chức năng trong trường hợp không mổ
Trong trường hợp không mổ, điều trị phục hồi chức năng mất từ 4-6 tuần. Đối với trường hợp tổn thương gân nặng hơn, việc điều trị có thể kéo dài đến vài tháng.
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật sẽ mất nhiều thời gian hơn. Ngay sau phẫu thuật, khuỷu của bạn được bất động ở tư thế gấp 90 độ. Những điều trị đầu tiên bao gồm các kích thích điện để kiểm soát sưng nề và đau. Các biện pháp vật lý trị liệu như massage và các chăm sóc bằng tay khác có tác dụng làm mềm cơ và giảm đau.
Bạn sẽ tham gia từ từ vào các động tác kéo giãn và tăng sức mạnh từ từ. Các bài tập gồm tăng biên độ khớp, tăng sức mạnh cơ từ từ. Các bài tập từ thụ động đến chủ động. Quá trình tập có thể kéo dài từ 2 đến 6 tháng.
Phòng tránh
Làm thế nào để tránh bị tổn thương này?
Để tránh bị tổn thương này, có mấy lưu ý khi chơi thể thao là:
1. Khởi động kỹ trước khi tập
2. Lượng vận động vừa đủ, không tập quá mức độ mà cơ thể thích nghi được.
3. Thực hiện đúng động tác cơ bản. Sử dụng lực đánh vừa đủ
4. Trong trường hợp xuất hiện đau vùng mỏm trên lồi cầu ngoài, cần nghỉ tập, sử dụng các biện pháp vật lý trị liệu và các phương pháp điều trị giảm đau hợp lý. Chỉ tiến hành tập trở lại khi hết các triệu chứng đau
Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng của tennis elbow khi chơi, bạn cần làm 1 số việc như sau:
1. Ngừng chơi và giảm vận động tay bị tổn thương cho đến khi các triệu chứng được cải thiện.
2. Chườm đá vị trí đau
3. Băng ép chặt vùng khuỷu
4. Luôn giữ khuỷu tay ở tư thế gấp 90độ để giảm sưng nề
Ngoài ra, bạn cần tập các bài tập kéo giãn khuỷu và tăng sức mạnh của khuỷu. Các bài tập này, bạn tập trở lại khi các triệu chứng giảm. Bạn cũng có thể tập các bài tập này khi khởi động chơi tennis.
TS Trần Trung Dũng( tổng hợp và lược dịch)
