Nguyên nhân gây lỏng gối sau tạo hình
Phẫu thuật tạo hình dây chằng chéo trước không khó để thực hiện nhưng lại rất khó để thực hiện chính xác và chuẩn mực, đạt hiệu quả cao. Có nhiều nguyên nhân gây lỏng gối sau tạo hình dây chằng nhưng có thể tạm xếp thành 2 nhóm là:
- Các nguyên nhân do kỹ thuật phẫu thuật: như vị trí đường hầm không chính xác, cô định dây chằng không đủ căng hoặc các sai sót do kỹ thuật khác như vỡ đường hầm, ...
- Các nguyên nhân do chấn thương, do sinh học (dây chằng không liền trong đường hầm),...
Trong hai nhóm nguyên nhân trên thì nhóm nguyên nhân thứ nhất thường gây lỏng gối sớm sau mổ còn nhóm nguyên nhân thứ hai thường gây lỏng gối muộn.
Các khó khăn phải đương đầu
Đối với cả hai nhóm nguyên nhân, khó khăn đầu tiên thường phải cân nhắc là vật liệu để tạo hình dây chằng. Đa số các phẫu thuật sử dụng gân hamstring (gân bán gân và gân cơ thon) cùng bên nên các lựa chọn vật liệu chỉ có thể là gân hamstring bên đối diện hoặc gân đồng loại (allograft).
Khó khăn thứ hai là phương tiện cố định mảnh ghép, thông thường khi mổ tạo hình lại việc cố định mảnh ghép chủ yếu là sử dụng vít chốt dọc, các phương pháp cố định khác thường ít sử dụng hơn.
Khó khăn thứ ba là thiếu xương. Đây là khó khăn chính và cần tính toán kỹ lưỡng. Nếu việc mổ lại có thể sử dụng đường hầm cũ thì không đáng ngại lắm nhưng sẽ là khó khăn nếu đường hầm cũ không đúng vị trí, phải sử dụng đường hầm khác thì sẽ rất khó khăn. Việc khoan đường hầm mới tách biệt với đường hầm cũ không hề dễ dàng vì có thể làm vị trí của đường hầm không chính xác, nếu khoan đường hầm mới có phạm vào đường hầm cũ thì việc cố định dây chằng chắc chắn sẽ khó khăn, lúc này đòi hỏi phải tính toán phương án cố định dây chằng mới có thể đạt kết quả tốt. Trong trường hợp tạo hình lần đầu với kỹ thuật 2 bó thì thiếu xương là 1 vấn đề nan giải hơn. Nếu vị trí các đường hầm chính xác, phẫu thuật chỉ đơn thuần là thay dây chằng khác nhưng nếu vị trí các đường hầm không chính xác thì có thể phải mổ thành 2 lần: lần đầu ghép xương vào các đường hầm và sau khi liền chắc mới có thể mổ khoan lại đường hầm và tạo hình lại dây chằng được. Khoảng cách giữa 2 lần mổ có thể đến 6 tháng hoặc hơn.
Chính vì vậy, đứng trước khả năng phải tạo hình lại dây chằng do các nguyên nhân khác nhau, việc cân nhắc kỹ các khả năng là rất quan trọng, trong trường hợp tạo hình lại ngay, có thể kết quả phẫu thuật sẽ không đạt được ở mức cao nhất như kỳ vọng do vị trí đường hầm không thật sự lý tưởng, việc cố định dây chằng không thật sự chắc chắn và do đó, việc phục hồi chức năng có thể sẽ kéo dài hơn so với lần mổ đầu.
TS Trần Trung Dũng